Nwako, Z., Grieve, T., Mitchell, R., Paulson, J., Saeed, T., Shanks, K. and Wilder, R., 2023. زیانگەیاندن: کاریگەری بڕینی GCRF ی بەریتانیا لەسەر ئەخلاقی توێژینەوە، هاوبەشی و بەڕێوەبردن. Global Social Challenges Journal, 2(2), pp.64-85.
نووسەران: زیبا نواکۆ، تیگیست گریڤ، رافایل میچێل، جولیا پاولسن، تانیا سەعید، کێلسی شانکس و ڕەیچڵ وایلدەر
لە بەهاری 2021، لەکاتی بڵاوبوونەوەی پەتای کۆڤید-19، پڕۆژەکانی توێژینەوە کە لەلایەن سندوقی توێژینەوەی تەحەداکانی جیهانی بەریتانیا (GCRF) تەرخانکراون بووەتە ژێر بودجە. ئەم بڕینانە لە ئەنجامی بڕیاری حکومەتی بەریتانیا بوو بۆ کەمکردنەوەی یارمەتی پەرەپێدانی فەرمی کە کاریگەری خراپی لەسەر کاری مرۆیی و گەشەپێدان و توێژینەوە هەبوو. ئەم وتارە پشت بە گفتوگۆی گروپی فۆکس دەبەستێت لەگەڵ تیمەکانی پڕۆژە کە لەسەر سێ پڕۆژەی گەورەی GCRF کار دەکەن بۆ دۆزینەوەی کاریگەرییەکانی ئەم بڕینانە. وتارەکە بەڵگەی ئەوە دەخاتەڕوو کە چۆن بڕینەکان هیوا و کاریگەری پرۆژەکانی کەمکردەوە و زیانی نەرێنی بە تەندروستی دەروونی توێژەران گەیاند و پەیوەندییە متمانەییەکانی خستە مەترسییەوە کە هاوکاری توێژینەوەی نێودەوڵەتی لەسەر بنیات نراوە. وتارەکە باس لەوە دەکات کە بڕینەکان پابەندبوونە تەنکاوەکان بە ئەخلاقی توێژینەوە و هاوبەشی دادپەروەرانەی ئەکتەرە بەهێزەکانی سیستەمی توێژینەوەی بەریتانیا، لەوانە ئەنجوومەنی توێژینەوە و حکومەت دەردەخات. لە “زیان گەیاندن” لە ڕێگەی ئەم بڕینانە، وتارەکە شکستی پێکهاتەکانی بەڕێوەبردنی توێژینەوە و بەردەوامی کۆلۆنیالیزم دەخاتە ڕوو.
پەیامە سەرەکیەکان
- بڕینی بودجەی ODA زیانی زۆری بە توێژەران و هاوبەشەکان گەیاند و کاریگەرییەکانی کەمکردەوە.
- کەیسی GCRF نەبوونی ئەخلاقی توێژینەوە و ڕێوشوێنەکانی بەڕێوەبردنی ئاشکرا کرد.
- بڕینەکان تیشکی خستە سەر پابەندبوونی دامەزراوە تەنکاوەکانی بەریتانیا بۆ هاوبەشی یەکسانی باشوور و باکوور و بەردەوامی کۆلۆنیالیزم.
- دەستتێوەردانی سیاسی و پێشێلکردنی گرێبەستەکان بووە هۆی بێ متمانەیی بە حکومەتی بەریتانیا.
لینک: https://bristoluniversitypressdigital.com/gsc/view/journals/gscj/2/2/article-p64.xml
